Czołg średni PzKpfw III J, M, N (PSC)

Całkiem przypadkiem natrafiłem na produkt marki Plastic Soldier Company i postanowiłem sprawdzić jak firma zajmująca się podobnie jak rodzimy First to Fight modelami do gier bitewnych oraz dla modelarzy redukcyjnych radzi sobie z produkcją miniaturowej pancerki. 

PSC produkuje dwie wersje każdego modelu tj. skale 1/72 oraz 15 mm. Zazwyczaj w pudełku znajdujemy po trzy modele tych samych pojazdów z możliwością budowy ich różnych wersji. W kilku przypadkach (najprawdopodobniej ze względu na gabaryty np. Panther i Churchil) zestaw zawiera tylko dwa pojazdy.  

W większości przypadków modele ze skali 1/72 są również sprzedawane w blistrze. Takie rozwiązanie jest dobre gdy potrzebujemy tylko jeden model, ale ma też kilka minusów. Po pierwsze brak instrukcji montażu i malowania. Kolorystykę pojazdu można zdobyć z innych źródeł, ale sposób montażu już nie jest tak łatwodostępny. Owszem to modele uproszczone, ale ze względu na drobną skalę umiejscowienie niektórych detali może być wyzwaniem.     

Jak wspomniałem wcześniej podstawowy zestaw to dwa lub trzy modele tego samego pojazdu i kilka wariantów jego budowy. Pudełkowy model to koszt około 90 zł, natomiast pojedynczy 39 zł. W sumie dwa pojedyncze modele kosztują prawie tyle samo co trzy z kompletem instrukcji - i za pewne o taki zabieg handlowy chodziło producentowi. 

Opisywany tutaj model czołgu średniego to dwie ramki części. Gro z nich będzie tzw. złomem ponieważ zostają one niepotrzebne po wybraniu konkretnych wariantów pojazdu. Z każdego zestawu dwóch ramek możemy zbudować kilka wersji czołgu PzKpfw III. Dodatkowo możemy wybierać pomiędzy dodatkowymi opcjami jak na przykład otwarty lub zamknięty właz na wieży  oraz dwie różne pozy dowódcy. 

Niektóre pozostałe po złożeniu elementy może być trudno wykorzystać, bo na przykład wieża nie będzie miała podstawy do osadzenia na podwoziu, ale kanistry czy figurki przydadzą się na pewno. Czołgiści to deficytowy towar a tutaj mamy ich aż sześciu. Nawet jeśli wykorzystamy po jednym do każdego modelu zostaje nam trzech do obsadzenia w innych modelach. To duży plus. 

Rodzimy First to Fight aż tak figurkami obsługi pojazdów nas nie rozpieszcza, ale znów od PSC nie mamy co liczyć na ułanów,7TP i inne rarytasy, więc wygląda na to, że obie firmy wypracowały sobie już swoje nisze w rynku.  

Instrukcja dołączona do modelu jest lakoniczna, ale intuicyjna. Nie sposób się pomylić. Jedna strona to warianty czołgów jakie możemy zbudować z jednego kompletu elementów - a jest ich aż sześć.. 

Druga strona kartki to uproszczona instrukcja sklejania modelu. 

Część 1. Czołg średni PzKpfw III Ausf. J

Nie jest dla mnie zakończeniem, że większość elementów jest odlana razem z dużymi częściami. Lina, gaśnica, narzędzia, oświetlenie - to wszystko tylko odlew na pancerzu czołgu. 

Niezbyt pozytywnie odniosę do sposobu mocowania wieży. Owszem da się ją obracać, ale chybocze się na boki i łatwo spada.

Napęd zazwyczaj staram się malować jeszcze w ramce, a tutaj jest to o tyle łatwe, że gąsienice składają się z dwóch części a nie pojedynczych ogniw. Żeby nie było, że uproszczone modele to same plusy - km z przodu czołgu jest nieproporcjonalnie gruby i nie posiada wyraźnej faktury co upodobniałoby go do prawdziwego.

Jak widać na powyższej grafice dla tej wersji czołgu PzKpfw III wybrałem otwarty właz wieży oraz dowódcę w pozie obserwowania pola działania przez lornetkę.

Kończąc opis tego egzemplarza dodam, że modele PSC nie posiadają kalkomanii. Można je dokupić osobno i zestaw arkuszy dla kilku modeli to wydatek ponad 30 zł.

Podsumowując: wersja czołgu Panzer III Ausf. J wydaje mi się atrakcyjną ofertą i choć nie polecam wiercenia wylotu tak cienkiej lufy to na pewno da się z niego wycisnąć coś ciekawego.    

Część 2. Czołg średni PzKpfw III Ausf. M

Drugim modelem z zestawu będzie czołg Panzer III z dodatkowymi osłonami napędu oraz kołnierzem ochronnym wieży. 

Na powyższym zdjęciu wyraźnie widać jak producent zabezpieczył się przed "nadużywaniem" dodatkowych części. Z każdego modelu można zbudować dwie wieże tyle, że nie da się ich zamiennie osadzać na jednym podwoziu z względu na pojedynczą podstawę.  

Standardowo wnętrze modelu obciążyłem przed nałożeniem podkładu. Dodatkowo w tym przypadku również nie wierciłem lufy czołgu i zostawiłem ją w wersji pudełkowej. Lufa jest bardzo cienka i obawiam się, że można by ją w ten sposób łatwo uszkodzić. 

Lufa niestety nie ma możliwości zmiany kąta nachylenia i jest wklejana na stałe. Trakcja gąsienicowa jest bardzo uproszczona, ale wygląda przywozicie. Gąsienice sa tak wykonane, że nie da się ich wkleić źle/odwrotnie (dopasowany kształt i wycięcia). 

Na zdjęciu powyżej widać wyraźnie km, który w mojej opinii jest najsłabiej wykonanym elementem czołgu. 

Z racji uproszczonego charakteru modelu szwankuje również mocowanie kołnierza osłon (szczególnie wieży). 

Dodatkowe płyty chroniące napęd czołgu są dobrze spasowane i mimo sporych rozmiarów trzymają się pewnie. Elementy osłony wieży są również dosyć masywne, ale ich punkty mocowania (styku z pancerzem) nie zapewniają już takiej stabilności.  

  

Tym razem do modelu wybrałem drugą dostępną w zestawie figurkę dowódcy. Dodatkowo wyciąłem włazy kołnierza wieży imitując ich otwarcie przez załogę...

Kalkomanie były również "zapożyczone" ze zbiorów pozostałości po innych modelach i podobnie jak model z wersji J finalnie, mimo kilku zastrzeżeń, jestem ogólnie zadowolony z ostatecznego efektu. 

Część 3. Czołg średni PzKpfw III Ausf. N

Trzeci i zarazem ostatni wariant z prezentowanego zestawu to krótkolufowy Panzer III Ausf. N.

W sumie nie różni się w budowie szczególnie od Panzer III Ausf. M. zasadnicza różnica w wykonaniu to krótka lufa czołgu i inna postać dowódcy. 

Z racji grubszej lufy czołgu tym razem postanowiłem wyciąć jej wylot dla nadania trochę większego realizmu modelowi.

Mocowanie osłon nie sprawiło mi już niespodzianek po doświadczeniu z poprzednim modelem. Tym razem jednak czołg nie będzie miał modyfikowanej osłony wieży.

Jak widać ma powyższym zdjęciu mocowania osłon są dosyć masywne i nieproporcjonalne w stosunku do pozostałych elementów, ale uproszczone wargamingowe modele już taki mają urok. Mają też zalety, które warto docenić.

   

Buduje się je szybko i przyjemnie i dodatkowo są świetną bazą pod wszelkiego rodzaju modyfikacje i eksperymenty.... Poza tym to super modele dla początkujących młodych modelarzy. 

Jeśli walory takich modeli kogoś nadal nie przekonują, to przecież może wykorzystać je z braku czasu jako dodatek/uzupełnienie  do dokładniejszego. Mam na przykład w planach budowę ciężkiego ciągnika FAMO holującego właśnie uproszczony model Czołg średni PzKpfw III E (FtF) .

Podsumowując:

Minusy - bardzo uroszczone niektóre elementy np. km, brak kalkomanii, lufa wklejana na stałe, niestabilne mocowanie wieży.

Plusy - ilość możliwych wariantów do zbudowania, niewykorzystane części, bardzo dobrej jakości figurki, intuicyjna i prosta instrukcja montażu. 

Poniżej załączam zdjęcia sklejonych modeli.

Galeria 1: Czołg średni PzKpfw III Ausf. J

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z przodu i lewej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z lewej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z tyłu.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z prawej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z lewej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z tyłu.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z prawej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z przodu.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. J (Plastic Soldier Company) - widok z przodu i lewej strony.

Galeria 2: Czołg średni PzKpfw III Ausf. M

Czołg średni PzKpfw III Ausf. M (Plastic Soldier Company) - widok z lewej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. M (Plastic Soldier Company) - widok z tyłu.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. M (Plastic Soldier Company) - widok z tyłu i prawej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. M (Plastic Soldier Company) - widok z przodu i prawej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. M (Plastic Soldier Company) - widok z przodu.

Galeria 3: Czołg średni PzKpfw III Ausf. N

Czołg średni PzKpfw III Ausf. N (Plastic Soldier Company) - widok z przodu i lewej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. N (Plastic Soldier Company) - widok z tyłu i lewej strony.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. N (Plastic Soldier Company) - widok z tyłu.

Czołg średni PzKpfw III Ausf. N (Plastic Soldier Company) - widok z prawej strony.

Galeria 4: Czołgi PzKpfw III Ausf. J, M i N razem.

Czołgi średnie PzKpfw III Ausf. J, M, N (Plastic Soldier Company) - ujęcie 1.

Czołgi średnie PzKpfw III Ausf. J, M, N (Plastic Soldier Company) - ujęcie 2.

Czołgi średnie PzKpfw III Ausf. M, N (Plastic Soldier Company) - ujęcie 3.

Czołgi średnie PzKpfw III Ausf. J, M, N (Plastic Soldier Company) - ujęcie 4.

Czołgi średnie PzKpfw III Ausf. J, M, N (Plastic Soldier Company) - ujęcie 5.

TROCHĘ HISTORII:

Panzerkampfwagen III – niemiecki czołg średni z okresu II wojny światowej. Był najbardziej dynamicznie rozwijanym modelem służącym w armii III Rzeszy. Uzbrojeniem pierwszych egzemplarzy, były działa 37 mm. Ponieważ nie sprawdzały się one w walce, już w 1940 zaczęto produkować czołgi wyposażone w armaty 50 mm.
W połowie 1943 zupełnie zaprzestano ich produkcji.

PzKpfw III Ausf. J
Głowna modyfikacja to ingerencja w grubość pancerza kadłuba, która wzrosła do 50 mm. Ponadto w zwiazku z tym, że seryjnie montowana krótkolufowa armatą 50 mm miała niska skutecznośc w starciu z czołgami radzieckimi T-34 i KW-1 kolejne czołgi z tej serii były uzbrajane w długolufową armatę 50 mm KwK 39 L/60. Powstało około 1067 sztuk czołgów PzKpfw III Ausf. J.

PzKpfw III Ausf. L/M
Rozbudowa czołgu do wersji L polegała głównie na zwiększeniu grubości pancerza czołowego do 57 mm oraz zamontowania dodatkowej osłony jarzma działa. Wersja M posiadała dodatowko zmodyfikowany układ wydechowy. Umołżliwiał on pokonywanie przeszkód wodnych do 1,3 m głębokości. Ponadto zamontowano ekrany pancerne typu Schürzen grubości 5 mm, chroniące boki kadłuba i wieży czołgu przed pociskami kumulacyjnymi i małokalibrowej broni przeciwpancernej.
Powstało 250 sztuk czołgu PzKpfw III Ausf. M.

PzKpfw III Ausf. N
W zwiąkzu ze zanaczącymi stratami w walce z czołgami radzieckimi finalnie zdecydowano o stopniowym wycofywaniu konstrukcji PzKpfw III z jednostek pancernych i użyciu ich do wsparcia piechoty lub skierowaniu do batalionów czołgów ciężkich (jako osłony przed piechotą). W tym celu PzKpfw III przezbrojono go w krótkolufową armatę 75 mm KwK 37 L/24. Powstało około 700 sztuk tej wersji.

Dane techniczne:
Producent        Daimler-Benz AG
Typ pojazdu     czołg średni
Trakcja             gąsienicowa
Załoga              5 (dowódca, celowniczy, ładowniczy, strzelec-radiotelegrafista, kierowca)
Produkcja        1937 – 1943
Silnik               12-cylindrowy silnik gaźnikowy, chłodzony cieczą, w układzie V
Pancerz            12 – 30 mm
Długość           4,52 m
Szerokość       2,95 m
Wysokość       2,50 m
Masa              21,6 t (bojowa)
Prędkość        40 km/h (na drodze) i 18 km/h (w terenie)
Zasięg           165 km (na drodze) i 95 km (w terenie)

Uzbrojenie: zależnie od wersji.